Ngày 26/12/2024, Chính phủ ban hành Nghị định số 167/2024/NĐ-CP sửa đổi, bổ sung Nghị định số 91/2015/NĐ-CP về đầu tư vốn nhà nước vào doanh nghiệp và quản lý, sử dụng vốn, tài sản tại doanh nghiệp. Đây là lần sửa đổi quan trọng tiếp theo sau các Nghị định số 32/2018/NĐ-CP ngày 08/3/2018 và 140/2020/NĐ-CP ngày 30/11/2020, với những điểm mới về xử lý lợi nhuận chưa chia, chia cổ tức bằng cổ phiếu và linh hoạt trong xử lý chuyển nhượng vốn đầu tư tại công ty cổ phần chưa niêm yết, có hiệu lực thi hành kể từ ngày ký cụ thể như sau
1. Xử lý lợi nhuận chưa chia tại doanh nghiệp có vốn nhà nước
Nghị định 167/2024/NĐ-CP quy định khoản lợi nhuận sau thuế chưa thực hiện chia cổ tức cho các cổ đông đến thời điểm Nghị định có hiệu lực thi hành được áp dụng tính vào lợi nhuận sau thuế hằng năm để phân phối và chia hết bằng tiền, bằng cổ phiếu cho các cổ đông, thành viên góp vốn. Đây là thay đổi quan trọng giúp chấm dứt tình trạng tồn đọng nhiều năm tại các doanh nghiệp có vốn nhà nước chưa phân phối lợi nhuận sau thuế, tăng thu ngân sách và minh bạch tài chính, đảm bảo vốn nhà nước được thu hồi, sử dụng hiệu quả.
2. Chia cổ tức bằng cổ phiếu
Nghị định 167/2024/NĐ-CP kế thừa nền tảng từ Nghị định 140/2020. Tùy vào mức vốn góp của Nhà nước (trên 50% vốn điều lệ hoặc tổng số cổ phần có quyền biểu quyết, phương án chia cổ tức; từ 36% đến 50% vốn điều lệ; dưới 36% vốn điều lệ), phương án phân phối lợi nhuận sau thuế hàng năm được thực hiện theo thứ tự như sau:
(1) Chia lãi liên kết cho các bên góp vốn liên kết → (2) Bù lỗ khoản lỗ của các năm trước đã hết thời hạn được trừ vào lợi nhuận trước thuế → (3) Trích tối đa quỹ phát triển 30% (nếu Điều lệ có quy định) → (4) Trích quỹ khen thưởng, quỹ phúc lợi, quỹ thưởng người quản lý→ (5) phần còn lại chia cổ tức bằng tiền/cổ phiếu. Việc chia cổ tức bằng cổ phiếu chỉ áp dụng đối với công ty cổ phần thuộc phạm vi đầu tư bổ sung vốn nhà nước để thực hiện dự án quan trọng quốc gia theo tiêu chí phân loại quy định tại Luật Đầu tư công được cấp có thẩm quyền phê duyệt chủ trương dự án.
3. Linh hoạt trong xử lý chuyển nhượng vốn đầu tư tại công ty cổ phần chưa niêm yết (thoái vốn nhà nước)
Nghị định 167/2024/NĐ-CP bổ sung mở rộng phương án chuyển nhượng vốn đầu tư tại các doanh nghiệp là công ty cổ phần chưa niêm yết hoặc chưa đăng ký giao dịch trên sàn giao dịch UPCoM có vốn góp Nhà nước từ 50% trở lên không thể thực hiện được các phương thức chuyển nhượng vốn quy định tại Điều 29 Nghị định 91 (đã được sửa đổi tại NĐ 32/2018 và NĐ 140/2020) thì có thể áp dụng khoản 2 Điều 127 Luật Doanh nghiệp 2020 để xây dựng phương án chuyển nhượng. Theo đó, cổ phần được tự do chuyển nhượng không phải bắt buộc thực hiện các phương thức Đấu giá công khai hoặc thực hiện chào bán cạnh tranh thông qua hình thức đấu giá bán cổ phần theo lô, bán thỏa thuận trực tiếp giữa cơ quan đại diện chủ sở hữu với nhà đầu tư mà có thể chuyển nhượng theo thỏa thuận với cổ đông hiện hữu; Chào bán cổ phần riêng lẻ cho nhà đầu tư chiến lược giúp thu hồi vốn linh hoạt, tuy nhiên cần đảm bảo minh bạch, đúng quy định pháp luật, không làm thất thoát vốn nhà nước.
Ảnh minh họa
Phương Quỳnh – Phòng Đầu tư và Ủy thác
